Tatan Çölleşiyor ! - Veli Beyazgül
Tatan Çölleşiyor !
Yazar: Veli Beyazgül |
Tarih: 02 / 04 / 2012
Tatan forumunda bundan 5 yıl evvel yayınlanan bir makaleyi köy sitemize ekliyoruz.
'AĞAÇLARLA KAPLI BİR KÖY HAYAL EDİN',
KÖYÜMÜZÜ AĞAÇLANDIRALIM
DEWAXODE DARA RONİMİ
Sevgili TATAN FORUMU (sitesi) dostları,
Malum bu satırlar yazıldığı sıralarda ilkbaharın tam ortasında bulunuyor mevsim. Dolayısıyla bizim oralara ağaç ekmek için en ideal dönemin sonuna yaklaşmak üzereyiz
Sevgili Tatanlılar eğer bu yazıyı okuyanlarınızdan en son 10 yıl önce köye gitmiş birisi varsa bu yıl köye gittiğinde bir çok şeyin yanı sıra köyün genel görünümündeki "olumsuz" değişini de fark edecek ve ister istemez çok üzülecektir. Bu yazının içeriği bu değişinin sadece bir boyutuna dikkat çekmekle yetinecek; ÇÖLLEŞEN KÖY GERÇEĞİMİZ!
Abarttığım düşünülebilir, ama inanın öyle değil; çocukluğumdaki köyü hatırlayıp bugünlerle kıyaslıyorum her geçen gün köydeki ağaç miktarının daha çok azalmış olduğunu fark ederek her defasında daha çok üzülüyorum.
NEDEN VE NASIL BU NOKTAYA GELİNDİ?
Biz ilkokulda okurken bizden önceki kuşakların her yıl yaptığını tekrarlıyor, mutlaka AĞAÇ DİKİYORDUK ! Bu öylesine kanıksanmış bir alışkanlıktı ki, her yıl okul bahçemize ağaç ekeceğimiz günleri dört gözle bekliyorduk.Bütün öğrencilerin katıldığı bu organizasyon muhteşem bir doğa sevgisi örneğiydi. Sadece okul bahçesi değil elbette, kendi evimizin, bağımızın bahçemizin etrafına da mutlaka bir iki fidan dikmek isterdik! El birliği ile veya yalnız başımıza ektiğimiz ağaçlardan bir kısmı kurusa da mutlaka ayakta kalan yaşam savaşından galip çıkanlar olurdu!ve böylelikle her yıl kazanan ağaçlara yenileri eklenir, yazın susuzluktan veya bakımsızlıktan kurumuş ağaçlar olsa bile arkadan yenileri yetişir böylece asla bahçelerimiz kurak ve bakımsız görünmezdi!
Son yıllara bakıyorum 2006 yılına gelene kadar son 10 yıl içerisinde köyde dikilen ağaç sayısı kuruyanların onda biri kadar bile değil ne yazık ki! İlkokul bahçesi sahipsiz kaldığı yaz ayları boyunca sadece otu biçilen bir yer olarak kabul görüyor artık...Yani ağacını kesemeyeceğinize göre bu ağaçlar kurusa da o kadar fark etmiyor galiba…yanılıyorsam düzeltirsiniz.
DİĞER ETKENLER
*İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ:
Son yıllarda dünyanın tümünde yaşanan belirgin iklim değişiklikleri ister istemez Varto’nun da hem yazını hem kışını değiştirdi. Son 3 yıl içerisinde köyde belki 100 yıldan çok daha yaşlı olan söğüt ağaçları da dahil olmak üzere bir çok ağaç kurudu.(Meyve ağaçlarından kavaklara kadar)Bazıları birden bire bastıran kışa teslim oldu.Damarlarında bulunan suyun donması sonucu ayakta kalan iskelet ağaçlara dönüşüverdiler ..(bu durum ancak yaz gelip de yeşermediklerine anlaşıldı)Geri kalan ağaçların bir kısmı yaz mevsimindeki kuraklığa veya susuzluk diyelim daha fazla direnemedikleri için kurudular..Bu saydığıma okul bahçesi içindeki ağaçlar da dahil..
*İLGİSİZLİK-DUYARSIZLIK
Biraz daha geniş düşününce 2 yıl evvel TKV (Türkiye Kalkınma Vakfı)nin o sıralar Varto’da faaliyette bulunan şubesinin desteği sonucu mezarlığa dikilen ağaçların hemen-hemen tamamı kesinlikle sahipsizlik ve ilgisizlikten ölüp gittiler.
Düşünün ki 2004 Ağustosunda köye gittiğimde 2-3 ay önce mezarlığa dikilen onlarca fidana dikilmelerinden sonraki ilk suyu içinde benim de yer aldığım en fazla 8-10 kişilik genç (ler) ile birkaç çocuk veriyordu ağaçlara..Yanlış bilgi vermeyeyim sanırım dikimden 10 gün sonra filan bir kere sulandığı söylenmişti..ama yine aynı insanlar tarafından..!Koskoca köyde herkese ait olan ortak bir mekana dikilen ağaçlara su vermek sadece 3-5 kişiye kalır mı hiç?ve düşünün ki ağaçları diken TKV lilerin aracıyla çıkılmıştı yine her iki seferinde!
ÇÖZÜM VAR:
Dikilmiş ve yaşayan ağaçların tümüne (ormanlar dahil) sahip çıkmak birinci öncelik olursa bu konuda bir kere elde kalanlar korunmuş olacak..
İkincisi okul bahçesine ve köyün ortak kullanılan değişik alanlarına yeni ağaçlar dikilebilir.
Mezarlığın yaşadığı su sorununa kalıcı çözüm bulunabilir.
Ağaç dikimi teşvik edilebilir. Ağaçlık alanlar koruma altına alınabilir.
İnsanlara bahçelerindeki ağaçları keseceklerse yenilerini dikme şartı ortak karar olarak kabul ettirilebilir.
AMA HERŞEYDEN ÖNCE MEVSİMİNİ KAÇIRMADAN BU YIL İLKOKULA VE MEZARLIĞA YENİDEN DİKİLEN AĞAÇLARA ONLARCA,YÜZLERCE YENİSİ EKLENEBİLİR..
Ana caddeler başta olmak üzere köyün her köşesindeki irili ufaklı tüm sokak kenarlarındaki bahçelerin veya arsaların ağaçlandırılması kesinlikle desteklenmelidir.
Yazının İlk yayınlanma tarihi:02 Nisan 2005
